بودجه ریزی عملیاتی چیست؟ + مراحل کار و فواید

زمانی که در حال بودجه ریزی برای سازمان خود هستید، می‌توانید از روش‌های مختلف و انواع مختلف بودجه ریزی برای رسیدن به نتیجه مورد نظر خود استفاده کنید. راهکارهای مختلف برای بودجه ریزی هرکدام به شکلی پیش برده می‌شوند. در این بین، بودجه ریزی عملیاتی به عنوان یکی از بهترین و محبوب‌ترین روش‌های بودجه ریزی شناخته می‌شود. روشی که برای شناخت و آگاهی پیدا کردن نسبت به آن، می‌توانید در ادامه همراه ما باشید. از اهداف بودجه ریزی عملیاتی تا اصول آن و چگونگی انجام بودجه ریزی عملکردی را در ادامه بیان خواهیم کرد. در نهایت نیز به سراغ اصلی‌ترین موارد کاربرد بودجه ریزی عملیاتی خواهیم رفت و درباره فضاهای استفاده از آن، نکاتی را عنوان می‌کنیم. نکاتی که امید است برای شما مفید و موثر واقع گردد. البته اگر با مفاهیم پایه ای بودجه ریزی آشنا نیستید، پیشنهاد می‌کنید ابتدا مقاله بودجه ریزی چیست را مطالعه کنید.

بودجه ریزی عملیاتی چیست و چگونه انجام می‌شود؟

بودجه ریزی عملیاتی سبک و روشی از بودجه ریزی است که تمرکز متفاوتی را دارد. در این روش از بودجه ریزی، تمرکز بر روی فعالیت‌هایی است که در طی یک بودجه ریزی انجام می‌شود. این فعالیت‌ها و امکانات نیاز به هزینه‌های مشخصی دارند. هزینه‌هایی که به وسیله بودجه ریزی عملیاتی مشخص می‌شوند. با استفاده از بودجه ریزی عملیاتی می‌توان به راحتی و سادگی، برای هریک از فعالیت‌های لازم و صورت گرفته، بودجه مشخص و معینی تعیین کرد.

اهداف بودجه ریزی عملیاتی و استفاده از آن

هریک از روش‌ها و انواع مختلف بودجه ریزی، اهداف مشخصی را دنبال می‌کنند. بودجه ریزی عملیاتی نیز از این قاعده مستثنی نیست و اهداف مشخص خود را دارد. اصلی‌ترین هدف از بودجه ریزی عملیاتی را می‌توان توجه به برنامه ریزی‌های منطقی در کنار صرف هزینه‌های حساب شده دانست. به این وسیله هزینه‌ها به صورتی مشخص و کامل درمی‌آیند و به راحتی می‌توان نسبت به آن‌ها نظارت لازم را به عمل آورد.

از طرفی دیگر، می‌توان گفت که بودجه ریزی عملیاتی به دنبال آن است که نتایج یک پروژه را پیش بندی کرده و با اولویت بندی کردن مسائل مختلف درون آن، به هزینه‌های مشخصی دست پیدا کند. به این ترتیب می‌تواند برای دفعات بعدی هزینه بهتر و دقیق‌تری را در نظر گیرد.

مهم‌ترین اصول بودجه ریزی عملیاتی

زمانی که به دنبال بودجه ریزی عملیاتی هستید، باید بدانید که 6 اصل مهم و اساسی برای این سبک از بودجه ریزی وجود دارد. 6 اصلی که آشنایی با آن‌ها به شما کمک می‌کند تا استفاده بهتری را از بودجه ریزی عملیاتی داشته باشید. این 6 اصل عبارت است از:

1. اصل سالانه بودجه

مدت زمان یک بودجه ریزی موضوع مهمی است. به صورت کلی معمولا بودجه ریزی به صورت سالانه و برای مدت زمان یک سال انجام می‌شود. این موضوع به عنوان اولین اصل برای یک بودجه ریزی عملیاتی شناخته می‌شود.

2. اصل وحدت بودجه

بودجه ریزی عملیاتی لازم است تا تمامی فعالیت‌ها و کارهای مختلف را در بر گیرد. در صورتی که اینگونه نباشد، اصل وحدت بودجه زیر سوال رفته است. پس در زمان بودجه ریزی باید توجه داشته باشید که تمامی فعالیت‌های سازمان تحت بودجه ریزی قرار گرفته باشد. به این ترتیب نیازی به بودجه ریزی دوباره برای سازمان نخواهد بود.

3. اصل شاملیت بودجه

برای ان که یک بودجه ریزی بتواند به خوبی پیش برود، لازم است تا شامل تمامی جزئیات باشد. به این منظور باید جزئیات لازم برای بودجه ریزی به صورت کامل و دقیق ذکر شوند. موضوعی که می‌تواند نظارت را بر روی کارکرد و عملکرد کامل بودجه به وجود آورد و از هرگونه خطای احتمالی در استفاده از بودجه به خوبی جلوگیری کند.

4. اصل کاملیت بودجه

اصل کاملیت یا جامعیت بودجه را می‌توان یکی از مهم‌ترین اصول بودجه ریزی دانست. در این اصل مطرح می‌شود که بودجه باید به گونه‌ای طراحی شود که تمامی بخش‌های سازمان بودجه لازم را دریافت کرده باشند. در واقع در زمان بودجه ریزی لازم است تا تمامی زیر عنان‌های موجود در یک سازمان برای بودجه ریزی در نظر گرفته شوند.

5. اصل تخصیص یا عدم تخصیص بودجه

اصل تخصیص یا عدم تخصیص به درج اعداد و ارقام بودجه به صورت دقیق اشاره دارد. براساس این اصل لازم است تا تمامی ارقام براساس مقدار نوشته شده بودجه بندی شوند.

6. اصل تعاملی بودجه

اصل تعاملی بودجه به تناسب بین درآمد و مخارج سازمان اشاره دارد. در واقع براساس این اصل لازم است تا بودجه تعریف شده با درامد و هزینه‌های سازمان تناسب لازم را داشته باشد.

کاربرد بودجه ریزی عملیاتی در موارد مختلف

همان‌طور که مشخص است، بودجه ریزی عملیاتی نیز مانند تمامی دیگر روش‌های بودجه ریزی به منظور پیش بینی و داشتن دقت نظر برای بودجه ریزی به کار می‌روند. در واقع با استفاده از بودجه ریزی عملیاتی می‌توان برای هریک از فعالیت‌های انجام گرفته درون یک سازمان، تعریف مشخصی از بودجه لازم داشت. به این ترتیب در سازمان‌هایی که فعالیت‌های مختلف و متعددی را برگزار می‌کنند، این روش انتخاب خوبی است. انتخابی که می‌تواند گزینه مناسبی برای بودجه ریزی در کارها و فعالیت‌های مختلف باشد.

جمع بندی

زمانی که به دنبال راهکاری برای بودجه ریزی سازمان خود هستید، حتما به روش‌های مختلفی برخورد کرده‌اید. در دنیای بودجه ریزی و برنامه ریزی برای استفاده از بودجه، موارد مخلتلف و متعددی وجود دارد. مواردی که هرکدام به شما کمک می‌کند تا مسیر مشخصی را به پیش بروید. در این مقاله با بررسی و معرفی روش بودجه ریزی عملیاتی به شما کمک کردیم تا بتوانید به نتایج مناسبی دست پیدا کنید. نتایجی که در نهایت اطلاعات شما را افزایش داده و به شما در داشتن بودجه ریزی بهتر کمک خواهد کرد. برای اینکه بتوانید بودجه ریزی بهتری داشته باشید حتما و حتما توصیه می‌کنیم در مورد ساختار شکست کار و نحوه نگارش آن مطالعه کنید.